Miasto nie śpi

Książki opowiadające dziecku o tym, co się dzieje w czasie, gdy ono śpi, cieszą się niesłabnącym zainteresowaniem kolejnych pokoleń dzieci i rodziców. Temat to wdzięczny, a jednocześnie zwyczajnie praktyczny, życiowy. Chcemy, aby malec wiedział, że choć większość ludzi śpi w nocy, są takie zawody, w których pracuje się 24 godziny na dobę i są miejsca, w których życie toczy się z równym natężeniem w południe i o północy.

Z własnego dzieciństwa przypominam sobie, dziś już nieco trącące myszką wierszowane „Gdy zapadnie noc” Tadeusza Kubiaka. Niewielka książeczka wydana w serii „Poczytaj mi mamo” z ilustracjami Bogusława Orlińskiego, przenosiła czytelnika do otulonych nocą miast.

„Leżąc w swym łóżku niewielkim 

po całodziennych zabawach,

słyszysz głos matki – spikerki:

– Halo, tu mówi Warszawa…”

Dwie najnowsze pozycje dotyczące interesującego nas zagadnienia – „Świat w piżamie” Justyny Drobkiewicz i „Miasto nocą” Agnieszki Frączek – w zasadzie nie odbiegają od tego schematu. Jest bohater – dziecko, które kładzie się do łóżka i ma wkrótce zasnąć, jest świat zewnętrzny, w którym, pomimo nocy, rozgrywają się rozmaite zdarzenia, dzieją się rzeczy dobre i złe, ludzie pracują, podróżują, wypełniają swoje obowiązki.

„Świat w piżamie” to piętnaście krótkich opowiadań o małym Krzysiu.
W większości z nich chłopiec właśnie szykuje się do snu – czasem już leży pod kołdrą, czasem w piżamie bawi się jeszcze kolejką albo siedzi na kanapie i razem z mamą czeka, aż tata, który jest pilotem, wróci do domu. Któregoś wieczoru nie może zasnąć, bo w supermarkecie po drugiej stronie ulicy wyje alarm, innym razem w nieodległym budynku wybucha pożar. Pewnej nocy domową ciszę przerywa nagły telefon i informacja, że dziadek bardzo źle się poczuł i trafił do szpitala, innym razem to sam Krzyś jest chory i nie może zasnąć z powodu wysokiej gorączki. 

Zarówno te codzienne, jak i bardziej wyjątkowe zdarzenia wieczorne stają się kanwą do rozmowy chłopca z mamą o tym, co dzieje się nocą w mieście, kto, gdzie i jak pracuje, jakie pełni funkcje, jakie ważne zadania realizuje. Znajdziemy tu więc opowiadania m.in. o strażakach, pilotach, lekarzach, aptekarzach, policjantach, kierowcach, ekipach sprzątających i sklepikarzach.

Te zawody  (oraz inne, mniej oczywiste, jak poetka, laweciarz, bufetowa)pojawiają się także w „Mieście nocą”.  Tutaj opowieść ma formę wierszowaną. W swoim charakterystycznym stylu Agnieszka Frączek miesza frazy liryczne z zabawami  językowymi i sporą dawką humoru. Książka zachowuje też ciągłość czasową – opowieść toczy się w trakcie jednej nocy – od momentu zaśnięcia dziecięcego bohatera do chwili, gdy do miasta zaczyna wkradać się świt.  

Opowiadania Justyny Drobkiewicz mają klasyczną, raczej spokojną narrację i bardziej „na poważnie” zdają relację z tego, co dzieje się nocą w mieście. Wiersze Agnieszki Frączek są
z kolei zawadiackie, a momentami zwariowane, pisane żywym, energicznym językiem, pełnym wyrazów dźwiękonaśladowczych, wykrzyknień, zdrobnień i kolokwializmów.

Atutem obu książek jest szata graficzna. W „Świecie w piżamie” ilustracje Beaty Zdęby – spokojne, pastelowe, przestrzenne,  z mniejszą liczbą szczegółów, w „Mieście nocą” – nasycone kolorem ilustracje Magdy Kozieł-Nowak, żywiołowe, często żartobliwe, z mnóstwem szczegółów i szczególików. W obu książkach klimat ilustracji idealnie współgra z nastrojem tekstu, tworząc spójną, przemyślaną całość. W „Mieście nocą” urzekła mnie okładka, wyklejka i widok miasta z lotu ptaka, w „Świecie w piżamie” świetny pomysł na obrazkowy spis treści, dzięki któremu nieczytające dziecko z łatwością znajdzie swoje ulubione opowiadanie.

Justyna Drobkiewicz, Świat w piżamie, il. Beata Zdęba, wyd. JUKA (MAC Edukacja) 2016
Agnieszka Frączek, Miasto nocą, il. Magda Kozieł-Nowak, wyd. Literatura 2016

Wiek: 3+