Patrz, Madika, pada śnieg!

Mamy w domu ulubioną zimową książkę, której czytanie jest rytuałem i cudownie tkliwą przyjemnością.  Kiedyś czytałam ją dzieciakom przed Bożym Narodzeniem, ale odkąd święta przestały być białe, lektura ta przypada zwykle na pierwszą połowę stycznia. Świat tonie wówczas w śniegowych zaspach, ja zaś tonę we łzach, bo moje matczyne serce wpada pod koniec książki w szaleńcze prestissimo. Domyślacie się, jaki tytuł mam na myśli? Tak, to „Patrz, Madika, pada śnieg!”.

W 2017 roku wydawnictwo Zakamarki uraczyło nas dodrukiem, dzięki czemu kolejne roczniki dzieci młodszych, starszych i zupełnie dorosłych mogą cieszyć się swoimi egzemplarzami. A zapewniam Was, że jest to książka dla każdego dziecka; bez względu na różnice płci, charakteru czy zainteresowań. Do tego na lata całe, na wszystkie kolejne śnieżne zimy.

Już wyklejka rzuca na nas czar. Wkraczamy w krainę dzieciństwa, w retro widoczek, który sprawia, że niemal słyszymy skrzypienie śniegu pod podeszwami relaksów i czujemy uszczypnięcia mrozu na wargach grubo posmarowanych wazeliną białą. Z dala niosą się głosy dzieci o policzkach jak karmelizowane wiśnie, dzieci przez cały dzień biegających po dworze, tak długo póki ktoś ich nie zawoła.

Nasze współczesne stechnicyzowane dzieci zachwyci po prostu urok zimowego pejzażu: kolorowe niewielkie domki – żółte, zielone, czerwone i niebieskie, drewniane ganeczki, werandy, okiennice, schody, białe dachy i drzewa o gałęziach jak z koronki. Radosne kołowanie ptaków nad dachami.

Mieszkańcy Czerwcowego Wzgórza właśnie się budzą, gdy zaglądamy do ich domu. Mama i tata, pomoc domowa Alva, siostry Madika i Lizabet, a także zwierzęta: Saso i Gosan.

Kiedy mała Lizabet podbiega na bosaka do okna, widzi biel i wydaje entuzjastyczny okrzyk, z uniwersalną radością wszystkich dzieci zachwyconych lecącym z nieba puchem: „Patrz, Madika! Pada śnieg!”.

Od tej chwili wszystko jest podporządkowane śniegowi: lepienie bałwana, budowanie latarni, bitwa na śnieżki z tatą. Lizabet nie może się nacieszyć, czuje, że uwielbia śnieg. Ten śnieg, tamten śnieg, cały śnieg świata! Mogłaby spędzić na dworze cały dzień. Nie wie, że niedługo przyjdzie jej zweryfikować to założenie i to w zdecydowanie mniej radosnych okolicznościach.

Astrid Lindgren, tak jak to ona tylko potrafi, z ogromnym wyczuciem opisuje świat dziecka i emocje, które mu towarzyszą. Radość z pieczenia pierniczków i smutek z powodu konieczności zostania w łóżku podczas choroby, duma z powodu wyprawy do miasta i wściekłość z racji nazwania  „małą”. Niemal widzimy gonitwę myśli Lizabet, próbującą za wszelką cenę wymyślić coś, czym mogłaby się odegrać za taką obelgę. Która na dodatek padła z ust chłopca młodszego od niej!

Ani się obejrzymy, a Lizabet już mknie uczepiona czyichś sań. W swojej czerwonej czapce jest jak Czerwony Kapturek coraz głębiej wchodzący w las, a kierujący saniami Andersson okaże się równie bezduszny jak Królowa Śniegu, skazując osamotnione dziecko na pewne zamarznięcie.

Są więc w tej historii ludzie bardzo źli, ale są też bardzo dobrzy.

I jest morał, bo w końcu Lizabet dostaje solidną nauczkę za bycie nieusłuchanym dzieckiem, które samowolnie oddala się od dorosłego. Ale Lindgren nie macha małemu czytelnikowi tym morałem przed nosem, nie mędrkuje, nie drwi, nie spogląda z wyżyn nieomylnego dorosłego. Stoi zawsze po stronie dziecka, ze zrozumieniem i miłością. Pokazuje, co zostało zrobione źle, ale nie karze, tylko kocha jeszcze mocniej.  I to właśnie ta miłość chwyta za gardło w finale, ledwo pozwala wyartykułować ostatnie zdania i wyciska łzy jak grochy.

Astrid Lindgren, Patrz, Madika, pada śnieg!, il. Ilon Wikland, tłum. Anna Węgleńska, wyd. Zakamarki, Poznań 2007.
Wiek: 3+